Vriendenvacatures

In een interview op Radio 1 met Danielle Braun, organisatie antropoloog, werd er gesproken over de welbekende werk/privé balans en hoe dat voor jongeren tegenwoordig anders is dan voor voorgaande generaties. In hun privéleven besteden ze minder tijd aan contact met familie, religie of verenigingsleven. Daarmee wordt werk voor de nieuwe generaties belangrijker als bron voor identiteitsvorming, ergens bij horen en van betekenis zijn. We werken gemiddeld de helft van onze wakkere uren. Vriendschappen op de werkvloer zijn daarin belangrijk. De Engelsen hebben er al een term voor: ‘frolleagues’. De grenzen tussen werk en privé vervagen.

 

Danielle Braun ging in het interview dieper in op het fenomeen van groepen vrienden aannemen. Deze ‘vriendenvacatures’ moeten niet verward worden met ‘groepssollicitaties’: een sollicitatievorm waarbij alle sollicitanten tegelijk worden uitgenodigd zodat de recruiters efficiënt met hun tijd kunnen omgaan en kunnen zien hoe de sollicitanten in een groep kunnen werken. Waar Braun op doelt zijn vacatures die specifiek opgezet en gekneed worden om aantrekkelijk te zijn voor vriendengroepen. Een intrigerend idee, en de moeite waard om eens verder over na te denken. Wat zijn de voor- en nadelen en welke kansen biedt dit voor de employer branding van organisaties?

 

Kansen voor employer branding

Vriendenvacatures openen een nieuw speelveld binnen employer branding en het is een interessante kans om jongeren te bereiken. Daarvoor moet gekeken worden naar hun behoeften en wat hen drijft. Het idee van werken met je vrienden klinkt voor veel jongeren als muziek in de oren. Het is een hele aantrekkelijke optie voor jongeren. Het maakt werk leuker, minder eng en de drempel om (samen) te solliciteren is lager. Zolang het leuk is willen ze niet weg, blijven ze gemotiveerd en houden ze hun baan voor langere tijd. Voor organisaties liggen voordelen op werving, betrokkenheid, langere termijn binding en minder verloop.

 

Kansrijke sectoren voor vriendenvacatures

Veel banen worden al door vrienden van werknemers ingevuld. Kijk bijvoorbeeld naar de horeca. Mensen prijzen vrienden aan bij hun baas en zo worden vacatures ingevuld. De horeca is een enorm beweeglijke sector, elk seizoen komen en gaan er werknemers. Zij moeten het dus hebben van deze ‘vriendendiensten’.
Het komt dus al voor dat vrienden samen ergens gaan werken of dat collega vrienden samen naar een ander bedrijf gaan. Kruidvat is een voorbeeld van een bedrijf dat in haar wervingscampagnes al inspeelt op dit fenomeen. Kruidvat heeft een concept “werken met je bestie”, waarbij je via Whatsapp samen met een vriend/vriendin kunt solliciteren op een baan.

 

Deze manier van werven kan mogelijk ook meer gaan betekenen voor sectoren waar een hoge vraag is naar arbeid, denk hierbij aan de zorg, transport, logistiek, ICT, bouw, etc. Maar denk ook aan de werving van vrijwilligers in zorg, cultuur of andere sectoren. Het gaat om beroepen waar mensen gelijkwaardig zijn en ook eigen taken hebben. Met dit fenomeen van ‘groepsvacatures’ trigger je vriendengroepen om samen te solliciteren en vervul je in één klap meerdere vacatures tegelijkertijd.

Deze vorm kan dus een interessante manier zijn om de krappe arbeidsmarkt te verhelpen, mits er alert wordt gekeken naar de keerzijden van dit model.

 

De nadelen

Er is een sceptische houding gebaseerd op mogelijk slechte ervaringen met vriendengroepen. Werken met vrienden heeft al decennialang een slechte reputatie en er zijn zelfs uitdrukkingen voor, zoals: met vrienden moet je wandelen, niet handelen.

 

Waar veel werkgevers bang voor zijn is dat vrienden op de werkvloer de arbeidsproductiviteit kunnen beïnvloeden. Zoals we allemaal nog weten van de tijd dat we op school zaten, in een klas met vrienden waren we toch echt minder gefocust, tot grote ergernis van de docent. Ook wordt de kans op een roddelcultuur groter geacht als je vrienden aanneemt. Vrienden zijn al op elkaar ingespeeld. Ze staan misschien niet open voor andere collega’s en in het ergste geval ontstaat er frictie. Daarnaast zijn vrienden erg loyaal aan elkaar, denk aan ‘samen uit samen thuis’.

Het is erg fijn als je in één keer een groep nieuwe werknemers hebt, maar wees je ervan bewust dat je ze ook net zo snel allemaal kwijt bent. Dit kan een groot gat achterlaten bij een bedrijf, dus zorg dat je ze tevreden houdt.

 

Er zijn niet alleen nadelen voor werkgevers, ook de vriendengroepen zelf kunnen er de dupe van worden. Werken met vrienden kan namelijk vriendschappen breken als bijvoorbeeld een van de twee een promotie krijgt en de leidinggevende wordt van de ander. Hoe blijf je dan kritisch op elkaar en geef je een vriend feedback zonder dat het persoonlijk wordt opgevat? Het kan er ook voor zorgen dat de vriendschap omslaat tot een professionele relatie, waarbij er buiten werkuren ook alleen maar over werk wordt gesproken.

 

De voordelen

Ondanks mogelijke scepsis, kan het concept van de ‘vriendenvacature’ veel voordelen bieden. Vrienden die samen werken, zullen waarschijnlijk meer gemotiveerd zijn om te komen werken. Dit kan leiden tot een daling in ziekteverzuim en een verhoogde opkomst. Het gevoel van samenhorigheid kan bijdragen aan de motivatie om net dat beetje extra te doen, elkaar te helpen en nog even in te springen.

Generatie Z staat bekend als een onzekere generatie, en dat is terug te zien op de werkvloer. Termen als bel-angst komen vaker voor en deze jonge professionals zijn bang om domme vragen te stellen. Door een vriend in je omgeving te hebben bij wie je zonder oordeel en zonder angst kunt aankloppen, kunnen deze onzekerheden worden verminderd. Werken met vrienden biedt de mogelijkheid om tijdens lastige momenten, zoals emotioneel zware werkdruk of lastige situaties, elkaar mentaal te ondersteunen. Dit is vooral relevant in sectoren als de ouderenzorg, waar de confrontatie met sterfgevallen een emotionele impact kan hebben op werknemers.

 

Is het de toekomst?

Het denken in een optie van ‘vriendenvacatures’ biedt een vernieuwende en qua communicatie leuke oplossing voor het bereiken en inspireren van jongere doelgroepen. Als bedrijf is het dus interessant om te kijken of deze vorm past bij de eigen vacatures en je employer brand. Het succes van dit concept hangt wel af van goede afspraken en transparantie. Zorg dat de vrienden gelijkwaardig zijn en ook hun eigen taken en verantwoordelijkheden hebben en zorg ook voor de connectie met andere collega’s. Bedenk hoe je omgaat met doorgroeimogelijkheden en leiderschap en vermijdt concurrentie. Wanneer goed geïmplementeerd kunnen ‘vriendenvacatures’ een interessante optie zijn voor personeelstekorten. Het is een nog relatief onontgonnen terrein, waardoor de mogelijkheden eindeloos zijn. Durf het experiment aan te gaan.